FAQ dotyczące obowiązków informacyjnych i wymagań w ramach General Product Safety Regulation (GPSR). Obowiązki informacyjne importerów, producentów oraz marek własnych.

Nowe unijne rozporządzenie dotyczące bezpieczeństwa produktów konsumenckich – General Product Safety Regulation (GPSR) weszło w życie 12 czerwca 2023 roku i będzie obowiązywać od 13 grudnia 2024 roku. Wprowadza szereg nowych obowiązków informacyjnych, które mają zastosowanie zarówno dla właścicieli marek zlecających produkcję swoich produktów za granicą, jak i importerów cudzych marek. Obie te grupy przedsiębiorców, szczególnie te, które importują produkty z krajów spoza UE, takich jak Chiny, muszą dostosować swoje działania do nowych przepisów.

Wyjątek: produkty, które zostały legalnie wprowadzone do Unii Europejskiej przed 13 grudnia 2024 roku i są np. składowane u sprzedawców, mogą być sprzedawane i dostarczane po tej dacie, nawet jeśli ich oznakowanie nie spełnia nowych wymagań GPSR. Zgodnie z art. 51 GPSR, państwa członkowskie UE nie mogą zakazywać udostępniania na rynku produktów zgodnych z dyrektywą 2001/95/WE dotyczącą ogólnego bezpieczeństwa produktów, o ile produkty te zostały wprowadzone na rynek przed 13 grudnia 2024 roku. Aby produkty mogły być sprzedawane po tej dacie, muszą spełniać następujące warunki:

1. Podlegają przepisom dyrektywy 2001/95/WE (poprzedniczki GPSR, wdrożonej w Niemczech jako ProdSG),
2. Są w pełni zgodne z tą dyrektywą,
3. Zostały wprowadzone na rynek przed 13 grudnia 2024 roku.

Tylko w tym przypadku nowe wymogi oznakowania GPSR nie muszą być spełnione, dla nowych produktów lub nowych partii już tak.

Niezależnie od tego, Amazon już teraz zapowiedział, że wszystkie produkty sprzedawane na jego platformie będą musiały spełniać nowe wymagania od 13 grudnia 2024 roku, niezależnie od tego, kiedy zostały wprowadzone do sprzedaży. Oznacza to, że sprzedawcy na Amazonie muszą dostosować swoje oferty jak najszybciej, aby uniknąć problemów i potencjalnego usunięcia ich produktów z platformy.

Jednym z kluczowych problemów związanych z wdrożeniem przepisów GPSR są liczne niejasności interpretacyjne dotyczące stosowania nowych obowiązków informacyjnych. Przepisy nie precyzują jednoznacznie, czy produkty, które zostały wprowadzone na rynek przed 13 grudnia 2024 roku, muszą spełniać nowe wymogi oznakowania i bezpieczeństwa, czy też mogą być sprzedawane na starych zasadach, zgodnych z wcześniejszą dyrektywą 2001/95/WE.

Chociaż z art. 51 GPSR wynika, że państwa członkowskie UE nie mogą zakazać sprzedaży produktów legalnie wprowadzonych przed tą datą, nie ma jednoznacznej odpowiedzi, jak traktować produkty już dostępne na rynku. Dodatkowo platformy, takie jak Amazon, często wprowadzają własne, bardziej restrykcyjne wytyczne, wymagając zgodności z nowymi przepisami dla wszystkich ofert, bez względu na to, kiedy produkt został wprowadzony do sprzedaży. Te rozbieżności powodują, że sprzedawcy muszą być przygotowani na interpretowanie przepisów na bieżąco i dostosowywanie się zarówno do przepisów unijnych, jak i zasad ustalonych przez platformy handlowe.

Spis treści:

Obowiązki informacyjne dla właścicieli marek zlecających produkcję produktów za granicą
Kiedy informacje muszą być umieszczone bezpośrednio na produkcie?
Obowiązki informacyjne dla importerów cudzych marek
Czy można pominąć informację o Chinach jako kraju produkcji?
Potencjalne ryzyka związane z niepodawaniem kraju produkcji (Chin)
Najczęściej zadawane pytania związane z GPSR (FAQ)

Obowiązki informacyjne dla właścicieli marek zlecających produkcję produktów za granicą

Właściciele marek, którzy zlecają produkcję swoich produktów w krajach trzecich, np. w Chinach, są traktowani jako producenci według przepisów GPSR, jeżeli produkty są sprzedawane pod ich marką. W związku z tym ciąży na nich szereg szczegółowych obowiązków.

a) Identyfikacja producenta

Jako producent, właściciel marki musi zapewnić, że na każdym produkcie będą widoczne następujące dane:

• Nazwa firmy, zarejestrowana nazwa handlowa lub zarejestrowana marka producenta (czyli właściciela marki),
  
  
• Adres firmy (pełna adres pocztowy),
  
  
• Adres e-mail, pod którym możliwy jest kontakt z producentem,
  
  
• Dodatkowo, na produktach mogą być zamieszczone numery telefonów i inne dane kontaktowe, jeżeli mogą ułatwić komunikację.

Informacje te muszą być umieszczone bezpośrednio na produkcie, jego opakowaniu lub w dokumentacji towarzyszącej, np. w instrukcji obsługi. Ważne jest, aby były one łatwo widoczne i czytelne dla konsumenta.

b) Ostrzeżenia i informacje o bezpieczeństwie

Każdy produkt musi być wyposażony w odpowiednie ostrzeżenia i informacje o bezpieczeństwie w języku obowiązującym w kraju, w którym produkt jest sprzedawany. Na przykład, jeśli produkt jest sprzedawany w Niemczech, informacje muszą być w języku niemieckim.

Informacje o bezpieczeństwie powinny zawierać:

• Ostrzeżenia dotyczące zagrożeń związanych z użytkowaniem produktu,
  
  
• Instrukcje dotyczące bezpiecznego użytkowania,
  
  
• Specjalne ostrzeżenia dotyczące grup ryzyka, np. dzieci czy osób starszych.

Ostrzeżenia muszą być jasno zrozumiałe i łatwo dostępne dla konsumentów. Nie mogą być jedynie linkiem do strony internetowej; muszą być dostępne bezpośrednio w opisie produktu na stronie internetowej sprzedawcy oraz na samym produkcie.

c) Ocena ryzyka i dokumentacja

Właściciel marki, jako producent, musi przeprowadzić ocenę ryzyka związanego z używaniem każdego produktu. Ocena ta powinna uwzględniać:

• Potencjalne zagrożenia związane z produktem,
  
  
• Częstotliwość występowania tych zagrożeń,
  
  
• Środki, które zostały podjęte w celu zmniejszenia ryzyka.

Ponadto, właściciele marek muszą przechowywać dokumentację oceny ryzyka przez co najmniej 10 lat. Obejmuje to raporty z analiz ryzyka, działania naprawcze i inne kroki podjęte w celu zapewnienia bezpieczeństwa produktu.

d) Śledzenie i identyfikacja produktu

Produkty muszą być łatwo identyfikowalne, co oznacza, że właściciele marek muszą umieszczać na nich:

• Numer partii, model lub inny identyfikator produktu,
  
  
• W niektórych przypadkach, jeśli jest to możliwe, także kod kreskowy lub inny sposób śledzenia partii produkcyjnej.

e) Zgłaszanie niebezpiecznych produktów

Właściciel marki musi wdrożyć procedury umożliwiające zgłaszanie niebezpiecznych produktów do odpowiednich organów w razie wykrycia poważnych problemów z bezpieczeństwem. Muszą również być gotowi do przeprowadzenia wycofania produktu z rynku lub jego naprawy, jeśli zajdzie taka potrzeba.

Kiedy informacje muszą być umieszczone bezpośrednio na produkcie?

Zgodnie z GPSR, preferowane jest umieszczenie danych bezpośrednio na produkcie, chyba że nie jest to możliwe z technicznych względów, wówczas mogą być umieszczone na opakowaniu lub w dokumentacji. W przypadku produktów o długiej żywotności, informacji o producencie nie można umieścić jedynie w dokumentacji; w takim przypadku powinny znajdować się na produkcie lub opakowaniu.

Informacje dotyczące producenta, importera, a także wszelkie niezbędne ostrzeżenia lub informacje o bezpieczeństwie muszą być obowiązkowo umieszczone bezpośrednio na produkcie w następujących przypadkach:

1. Produkty o długiej żywotności:
   • Dla produktów, które mają być użytkowane przez dłuższy czas, takich jak sprzęt elektroniczny, meble, zabawki czy narzędzia. W takich przypadkach informacje muszą być dostępne przez cały okres użytkowania produktu, dlatego muszą znajdować się bezpośrednio na nim.
     
     
2. Produkty, które mogą być używane bez opakowania:
   • Jeśli produkt jest często używany bez oryginalnego opakowania (np. elektronika użytkowa, zabawki, narzędzia), informacje muszą być umieszczone bezpośrednio na produkcie, aby konsument miał do nich dostęp niezależnie od tego, czy opakowanie zostanie zachowane.
     
     
3. Produkty potencjalnie niebezpieczne:
   • Produkty, które mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia lub bezpieczeństwa konsumenta (np. chemikalia, produkty elektryczne, produkty przeznaczone dla dzieci), muszą mieć ostrzeżenia i instrukcje dotyczące bezpieczeństwa umieszczone bezpośrednio na produkcie, aby konsument miał łatwy dostęp do tych informacji.

Kiedy informacje mogą być umieszczone na opakowaniu lub w dokumentacji?

1. Produkty o ograniczonym miejscu na etykiecie:
   • W przypadkach, gdy produkt ma bardzo małe wymiary i umieszczenie informacji na produkcie nie jest możliwe bez utraty czytelności (np. małe urządzenia elektroniczne, biżuteria, zegarki), dane mogą być umieszczone na opakowaniu lub w dołączonej dokumentacji.
     
     
2. Produkty z wymiennymi lub indywidualnymi elementami:
   • W przypadku produktów, które są dostosowywane indywidualnie na życzenie klienta (np. produkty „handmade”, produkty personalizowane), szczegółowe dane mogą znajdować się na opakowaniu lub w instrukcjach, ponieważ produkt może nie mieć miejsca na taką informację.
     
     
3. Produkty jednorazowego użytku lub o krótkim czasie użytkowania:
   • Produkty, które są używane jednorazowo lub mają bardzo krótki okres użytkowania (np. niektóre kosmetyki, żywność, jednorazowe artykuły gospodarstwa domowego), mogą posiadać wymagane informacje na opakowaniu lub w towarzyszących dokumentach.

Wyjątki od wymogu umieszczania danych na produkcie

W niektórych przypadkach rozporządzenie GPSR przewiduje wyjątki od wymogu umieszczania informacji bezpośrednio na produkcie. Dopuszczalne są sytuacje, gdy umieszczenie takich danych na produkcie jest technicznie niemożliwe lub niepraktyczne. W takich przypadkach można ograniczyć się do zamieszczenia informacji na opakowaniu lub w dokumentacji, pod warunkiem, że dane będą łatwo dostępne i czytelne.

Dodatkowe obowiązki związane z handlem online

Zarówno właściciele marek, jak i importerzy muszą zapewnić, że wszystkie obowiązkowe informacje są dostępne na stronach sprzedaży online. To oznacza, że w przypadku platform takich jak Amazon, eBay czy własnych sklepów internetowych, dane kontaktowe producenta lub importera, informacje o bezpieczeństwie oraz identyfikatory produktów muszą być widoczne w opisie produktu. GPSR nakłada na sprzedawców internetowych obowiązek udostępniania tych informacji bezpośrednio w ofercie – linki do innych stron nie są akceptowane.

Obowiązki informacyjne dla importerów cudzych marek

Importerzy, którzy sprowadzają produkty zagranicznych marek, mają podobne obowiązki, choć nie są formalnie uznawani za producentów. Odpowiadają oni jednak za zapewnienie, że produkty wprowadzone do obrotu na terenie UE są bezpieczne i spełniają wymogi GPSR. Importerzy mogą być uznani za producentów w kontekście GPSR, jeśli nie ma innego producenta z siedzibą w UE. Wówczas to na importerze ciąży odpowiedzialność za zapewnienie zgodności z przepisami GPSR, co czyni go formalnie „producentem” w kontekście prawa unijnego. Należy wyjaśnić, że importer przejmuje obowiązki producenta, jeśli produkt pochodzi spoza UE i nie ma innego producenta lub upoważnionego przedstawiciela w UE.

a) Dane importera

Importer musi umieścić na każdym produkcie następujące informacje:

• Nazwa firmy importera,
  
  
• Adres firmy, w tym pełny adres pocztowy,
  
  
• Adres e-mail importera.

Tak jak w przypadku producenta, te informacje muszą być umieszczone na produkcie, opakowaniu lub w dołączonej dokumentacji. Ważne jest, aby te dane były łatwo widoczne i czytelne dla konsumentów.

b) Sprawdzenie dokumentacji producenta

Importer ma obowiązek zweryfikować dokumentację producenta spoza UE, aby upewnić się, że:

• Produkt spełnia wszystkie wymagania dotyczące bezpieczeństwa,
  
  
• Ocena ryzyka została przeprowadzona i jest udokumentowana,
  
  
• Wszystkie obowiązkowe ostrzeżenia i informacje o bezpieczeństwie są dostępne w językach krajów, w których produkt będzie sprzedawany.

Jeśli producent nie spełnia wymagań GPSR, importer musi podjąć działania naprawcze, w tym nawet wstrzymanie sprzedaży produktu.

c) Ostrzeżenia i informacje o bezpieczeństwie

Importerzy muszą również zapewnić, że wszystkie ostrzeżenia dotyczące bezpieczeństwa są zamieszczone na produkcie w odpowiednich językach. Muszą to być jasne i zrozumiałe komunikaty, które nie tylko spełniają wymogi prawne, ale również są czytelne dla konsumentów.

d) Śledzenie i identyfikacja produktu

Podobnie jak w przypadku producentów, importerzy muszą zapewnić, że produkty są odpowiednio oznakowane i można je śledzić. Produkty muszą zawierać:

• Numer partii, model lub inny identyfikator produktu,
  
  
• W miarę możliwości, kod kreskowy lub inny środek umożliwiający śledzenie produktu w całym łańcuchu dostaw.

e) Zgłaszanie i wycofywanie niebezpiecznych produktów

Jeśli importer zidentyfikuje, że produkt jest niebezpieczny, ma obowiązek natychmiast zgłosić to odpowiednim organom nadzoru rynku oraz podjąć kroki, takie jak wycofanie produktu z rynku. W takich przypadkach importer musi współpracować z producentem i organami w celu minimalizacji ryzyka dla konsumentów.

Czy można pominąć informację o Chinach jako kraju produkcji?

Opcja niepodawania Chin jako kraju produkcji może być rozważana, jednak wiąże się to z pewnym ryzykiem prawnym i marketingowym. Aby taka strategia była bezpieczna i zgodna z przepisami, należy zwrócić uwagę na kluczowe aspekty prawne, które regulują ochronę konsumentów i transparentność w handlu, w szczególności na terenie Unii Europejskiej, w tym w kontekście General Product Safety Regulation (GPSR).

Z punktu widzenia przepisów GPSR oraz innych regulacji unijnych dotyczących ochrony konsumentów, kraju produkcji nie trzeba zawsze ujawniać na etykiecie produktu, o ile:

1. Spełnione są wszystkie inne obowiązki informacyjne dotyczące producenta lub importera, takie jak podanie pełnych danych producenta, ostrzeżeń i informacji o bezpieczeństwie.
   
   
2. Produkt spełnia wymagania dotyczące bezpieczeństwa, co obejmuje odpowiednie oznakowanie i zgodność z normami unijnymi.

Jeśli jesteś właścicielem marki i zlecasz produkcję w Chinach, ale sprzedajesz produkt pod swoją polską marką, technicznie nie musisz podawać Chin jako kraju produkcji konsumentom, o ile spełniasz wymogi związane z podaniem danych producenta i innych informacji o produkcie. Nie jest to jednak całkowicie wolne od ryzyka.

Jakie są możliwości pominięcia informacji o Chinach?

Podanie informacji o producencie (Twojej firmie)

Zgodnie z przepisami GPSR, jeżeli produkty są sprzedawane pod Twoją marką, to Ty jesteś formalnie traktowany jako producent. Oznacza to, że na produktach możesz podać:

• Twoją firmę jako producenta,
  
  
• Adres firmy (w tym adres w Polsce),
  
  
• Adres e-mail lub inne dane kontaktowe.

W ten sposób unikasz konieczności podania, że produkt został wyprodukowany w Chinach, ponieważ zgodnie z przepisami to Ty, jako właściciel marki, odpowiadasz za produkt.

Podanie Polski jako kraju pochodzenia marki

Możesz promować swoją firmę jako polską markę, co samo w sobie nie jest wprowadzające w błąd, o ile nie sugerujesz, że produkt został fizycznie wyprodukowany w Polsce. To podejście pozwala na budowanie wizerunku polskiej firmy, która odpowiada za projekt, jakość i zgodność z przepisami, a niekoniecznie za miejsce fizycznej produkcji. Przykład:

• „Produkt opracowany przez polską firmę [Twoja firma], spełniający najwyższe normy jakościowe.”
  
  
• „Polska marka, gwarancja jakości.”

Brak odniesienia do kraju produkcji

W wielu przypadkach możesz po prostu nie podawać informacji o kraju produkcji bezpośrednio w opisie produktu, skupiając się na innych aspektach, takich jak:

• Jakość produktu i zgodność z normami UE,
  
  
• Odpowiedzialność Twojej firmy za produkt,
  
  
• Gwarancje bezpieczeństwa i trwałości, które oferujesz jako polska marka.

Brak podania informacji o kraju produkcji nie stanowi automatycznie naruszenia prawa, o ile wszystkie inne obowiązki informacyjne są spełnione.

Potencjalne ryzyka związane z niepodawaniem kraju produkcji (Chin)

Wprowadzenie w błąd konsumentów

Należy jednak uważać, aby brak informacji o kraju produkcji nie został uznany za próbę wprowadzenia konsumentów w błąd. Jeśli konsument może mylnie sądzić, że produkt został wyprodukowany w Polsce, gdy faktycznie został wyprodukowany w Chinach, może to być uznane za naruszenie przepisów o uczciwych praktykach rynkowych, zwłaszcza jeśli kraj produkcji wpływa na postrzeganą jakość lub wartość produktu.

Zgłoszenia konkurencji, upomnienia

W e-commerce, szczególnie na platformach takich jak Amazon czy eBay, konkurencja może zgłaszać produkty, które uznaje za niezgodne z wymogami prawnymi lub wprowadzające konsumentów w błąd. W przypadku braku informacji o kraju produkcji, może to wzbudzić podejrzenia, zwłaszcza gdy inne produkty konkurencyjne otwarcie podają kraj produkcji (np. Chiny). Niemniej jednak, odpowiedzialność za dostarczenie dowodów na poparcie zgłoszenia spoczywa na osobie zgłaszającej, ale platforma będzie również oczekiwać od sprzedawcy udowodnienia, że jego produkt spełnia odpowiednie wymogi prawne.

Najlepsze bezpieczne rozwiązanie marketingowe

Najbardziej optymalne rozwiązanie, które z jednej strony pozwala na wykorzystanie wizerunku polskiej marki, a z drugiej zapewnia zgodność z przepisami, może wyglądać następująco:

1. Promuj polską firmę jako gwaranta jakości i zgodności z normami.
   • „Polska firma odpowiedzialna za jakość i zgodność z normami UE.”
   • „Nasza polska marka gwarantuje najlepsze standardy i pełną zgodność z europejskimi normami.”
     
     
2. Nie podawaj kraju produkcji w głównej części opisu produktu, chyba że kraj produkcji jest kluczowym elementem komunikacji (np. w przypadku bardziej luksusowych produktów, gdzie kraj produkcji ma duże znaczenie dla postrzeganej wartości).
   
   
3. Podaj kraj produkcji w szczegółach technicznych, np. w mniej widocznej sekcji na stronie internetowej lub w opisie produktu, tak aby spełnić wymogi transparentności:
   • „Kraj produkcji: Chiny.”
     
     
4. Unikaj sugerowania, że produkt został wyprodukowany w Polsce, jeśli faktycznie produkcja odbyła się za granicą. Promowanie polskiej marki jest dopuszczalne, o ile nie sugerujesz, że sam produkt powstał w Polsce.

Podsumowanie

• Nie musisz podawać Chin jako kraju produkcji w głównym opisie produktu, ale warto to zrobić w szczegółach technicznych, aby zachować pełną transparentność.
  
  
• Skup się na budowaniu wizerunku polskiej marki, odpowiedzialnej za jakość i zgodność z europejskimi normami, co może być marketingowo korzystne.
  
  
• Zachowaj transparentność, aby uniknąć zarzutów o wprowadzanie konsumentów w błąd, a jednocześnie nie eksponuj nadmiernie kraju produkcji, jeśli nie jest to konieczne.

Nowe obowiązki wynikające z rozporządzenia GPSR nakładają na właścicieli marek i importerów cudzych marek obowiązek pełnej transparentności, jeśli chodzi o identyfikację producenta, ocenę ryzyka oraz ostrzeżenia o bezpieczeństwie produktów. Zarówno właściciele marek, jak i importerzy muszą także być gotowi na wdrożenie systemów śledzenia produktów oraz procedur zgłaszania niebezpiecznych produktów. Prawidłowe wdrożenie tych wymagań będzie kluczowe, aby uniknąć sankcji oraz problemów związanych z niezgodnością z unijnym prawem.

Najczęściej zadawane pytania związane z GPSR (FAQ)