Sprzedaż kosmetyków w Niemczech – rozporządzenie w sprawie kosmetyków

8.02.2021

W tym poradniku dowiesz się, czym w Niemczech jest produkt kosmetyczny, kto to jest osoba odpowiedzialna zgodnie z rozporządzenie UE w sprawie kosmetyków, oraz jakie są jej obowiązki. Ponadto opiszemy obowiązki informacyjne oraz sankcje, jakie grożą w przypadku łamania przepisów dotyczących sprzedaży kosmetyków.

Z dniem 11.07.2013 r. rozporządzenie UE w sprawie kosmetyków zastąpiło obowiązującą do tego czasu na poziomie europejskim dyrektywę 76/768. Z tego względu produkty kosmetyczne wprowadzane do obrotu po tej dacie muszą spełniać wymogi rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków. W prawie niemieckim dyrektywa została transponowana w szczególności w rozporządzeniu w sprawie produktów kosmetycznych.

Definicja produktów kosmetycznych

Produkty kosmetyczne zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. a) rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków oznaczają „substancję lub mieszaninę przeznaczoną do kontaktu z zewnętrznymi częściami ciała ludzkiego (naskórkiem, owłosieniem, paznokciami, wargami oraz zewnętrznymi narządami płciowymi) lub z zębami oraz błonami śluzowymi jamy ustnej, którego wyłącznym lub głównym celem jest utrzymywanie ich w czystości, perfumowanie, zmiana ich wyglądu, ochrona, utrzymywanie w dobrej kondycji lub korygowanie zapachu ciała”.

1. Osoba odpowiedzialna zgodnie z rozporządzeniem UE w sprawie kosmetyków

• Producent

„Producent” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną, która wytwarza produkt kosmetyczny lub zleca zaprojektowanie lub wytworzenie produktu i wprowadza ten produkt do obrotu pod własną nazwą lub znakiem towarowym. W wypadku produktu kosmetycznego wyprodukowanego we Wspólnocie, który nie podlega eksportowi i importowi do Wspólnoty, osobą odpowiedzialną jest producent mający siedzibę na terenie Wspólnoty.

• Importer

„Importer” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną, która ma siedzibę na terenie Wspólnoty i wprowadza do obrotu we Wspólnocie produkt kosmetyczny z kraju trzeciego. W wypadku produktu kosmetycznego importowanego, osobą odpowiedzialną za konkretny produkt kosmetyczny wprowadzany przez niego do obrotu jest każdy importer.

• Dystrybutor

„Dystrybutor” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną w łańcuchu dostaw, niebędącą producentem ani importerem, która udostępnia produkt kosmetyczny na rynku Wspólnoty.

Wskazówka

Dystrybutor jest osobą odpowiedzialną, jeżeli wprowadza produkt kosmetyczny do obrotu pod własną nazwą lub znakiem towarowym lub zmienia produkt już wprowadzony na rynek w sposób mogący mieć wpływ na zgodność z obowiązującymi wymogami, art. 4 ust. 6 rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków.

Obowiązki osób odpowiedzialnych

Do obrotu wprowadzane są jedynie takie produkty kosmetyczne, dla których na terenie Wspólnoty jest wyznaczona „osoba odpowiedzialna”, będąca osobą prawną lub fizyczną. „Wprowadzenie do obrotu” oznacza udostępnienie produktu kosmetycznego na rynku Wspólnoty po raz pierwszy. „Udostępnianie na rynku” oznacza każde odpłatne lub nieodpłatne dostarczanie produktu kosmetycznego na rynek Wspólnoty do celów dystrybucji, konsumpcji lub stosowania, w ramach działalności handlowej.

Osoba odpowiedzialna gwarantuje spełnienie odpowiednich obowiązków określonych w niniejszym rozporządzeniu przez każdy wprowadzany do obrotu produkt kosmetyczny, art. 4 rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków. Do obowiązków, których należy przestrzegać, należy w szczególności:

• Zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego (art. 3 rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków); 
• Zgodność z dobrą praktyką produkcji (art. 8 rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków); 
• Przeprowadzenie oceny bezpieczeństwa i opracowanie raportu bezpieczeństwa (art. 10 rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków); 
• Prowadzenie dokumentacji produktu (art. 11 rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków; 
• Przekazywanie niezbędnych informacji w drodze zgłoszenia do Komisji UE (art. 13 rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków); 
• Zgodność z ograniczeniami dotyczącymi niektórych substancji (art. 14 i nn. rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków); 
• Zgodność z przepisami dotyczącymi testów na zwierzętach (art. 18 rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków); 
• Etykietowanie pojemników i opakowań (art. 19 rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków); 
• Zgodność z przepisami dotyczącymi oświadczeń o produkcie (art. 20 rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków); 
• Zgłaszanie działań niepożądanych (art. 23 rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków); 
• Przekazywanie informacji władzom (art. 24 rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków) oraz 
• Podejmowanie środków w przypadku podejrzenia zagrożenia dla zdrowia (art. 5 ust. 2 i 3 rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków).

Obowiązki osób odpowiedzialnych w zakresie etykietowania

Zgodnie z art. 19 rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków na rynku dozwolone jest udostępnianie wyłącznie takich produktów kosmetycznych, na których pojemnikach i opakowaniach zewnętrznych znajdują się następujące, nieusuwalne, łatwe do odczytania i widoczne informacje: 

1. imię i nazwisko lub zarejestrowana firma oraz adres osoby odpowiedzialnej. W przypadku importowanych produktów kosmetycznych podaje się nazwę kraju pochodzenia;
2. nominalna zawartość w momencie pakowania, wyrażona w jednostkach masy lub objętości; wyjątek: zawartość poniżej od 5 g lub 5 ml oraz gdy chodzi o bezpłatne próbki itp.; 
3. data minimalnej trwałości; 
4. szczególne środki ostrożności których należy przestrzegać podczas stosowania;
5. numer partii lub oznaczenia pozwalające na identyfikację produktu kosmetycznego; 
6. funkcja produktu kosmetycznego, chyba że jednoznacznie wynika ona z jego prezentacji oraz 
7. wykaz składników. Te informacje wystarczy podać tylko na opakowaniu zewnętrznym (podwójne etykietowanie opakowania i pojemnika nie jest wymagane). Jeżeli produkt nie posiada żadnego dodatkowego opakowania, pojemnik funkcjonuje jako opakowanie. Wykaz ten poprzedzony jest określeniem „Ingredients”.

Język informacji o których mowa w lit. b), c), d) i f) jest określany na podstawie prawa państwa członkowskiego, w którym dany produkt kosmetyczny jest udostępniany (art. 19 ust. 5 rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków). W celu udostępnienia na rynku niemieckim dla informacji o których mowa w lit. b), c), d) i f) wymagany jest język niemiecki zgodnie z § 4 niemieckiego rozporządzenia w sprawie produktów kosmetycznych. Składniki produktu kosmetycznego muszą być oznakowane zgodnie z międzynarodowym nazewnictwem składników kosmetycznych INCI .

Obowiązek umieszczania takich etykiet w sklepie internetowym nie został wyraźnie uregulowany w rozporządzeniu UE w sprawie kosmetyków. Może on natomiast wynikać z ogólnego obowiązku informowania klienta o istotnych cechach. Zasadniczo w sprzedaży internetowej klient powinien otrzymać te same informacje, co w przypadku zakupu w sklepie stacjonarnych. Informacje o składnikach zostały już uznane przez orzecznictwo (Wyższy Sąd Krajowy Karlsruhe, wyrok z dnia 26.09.2018 r., sygn. akt: 6 U 84/17) za istotne. Dlatego radzimy, aby w opisie artykułu umieszczać powyższe informacje związane z etykietowaniem.

Obowiązki dystrybutorów

Nawet dystrybutorzy, którzy nie są uznawani za osoby odpowiedzialne w rozumieniu rozporządzenia UE (patrz wyżej), podlegają obowiązkom wynikającym z rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków. W ramach swojej działalności podczas udostępniania produktu kosmetycznego na rynku dystrybutorzy muszą działać z należytą starannością w odniesieniu do obowiązujących wymogów, art. 6 ust. 1 rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków.

Przed udostępnieniem produktu kosmetycznego na rynku dystrybutorzy sprawdzają, czy zgodnie z art. 6 ust. 2 rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków:

• podane są w szczególności następujące informacje dotyczące oznakowania:
  – imię i nazwisko lub zarejestrowana firma oraz adres osoby odpowiedzialnej. W przypadku importowanych produktów kosmetycznych należy podać kraj pochodzenia;
  – numer partii lub oznaczenia pozwalające na identyfikację produktu kosmetycznego;
  – wykaz składników. Te informacje wystarczy podać tylko na opakowaniu zewnętrznym. Wykaz ten poprzedzony jest określeniem „Ingredients”.
• spełnione są wymogi językowe określone w art. 19 ust. 5,
• nie upłynęła data minimalnej trwałości.

Jeżeli dystrybutorzy uznają lub mają powody sądzić, że:

• dany produkt kosmetyczny nie jest zgodny z wymogami przewidzianymi w niniejszym rozporządzeniu, nie udostępniają produktu na rynku, dopóki nie zostanie on dostosowany do obowiązujących wymogów lub 
• produkt kosmetyczny, który udostępnili na rynku, nie jest zgodny z niniejszym rozporządzeniem, zapewniają przyjęcie środków naprawczych niezbędnych do dostosowania tego produktu, wycofania go z rynku lub wycofania od użytkowników końcowych.

Ponadto jeżeli produkt kosmetyczny stwarza ryzyko dla zdrowia ludzi, dystrybutorzy niezwłocznie informują o tym osobę odpowiedzialną oraz właściwe organy krajowe państw członkowskich, w których udostępniły dany produkt, art. 6 ust. 3 rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków Dystrybutorzy zapewniają, aby w czasie, gdy są odpowiedzialni za produkt, warunki przechowywania lub transportu nie zagrażały jego zgodności z wymogami określonymi w niniejszym rozporządzeniu, art. 6 ust. 4 rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków

Oświadczenia o produkcie

W ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (w skrócie: UWG) istnieją już wprawdzie przepisy zakazujące reklamy wprowadzającej w błąd, por. § 5 UWG. Natomiast wraz z wprowadzeniem rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków uwzględniono w nim również specjalne przepisy dotyczące reklamy produktów kosmetycznych. Artykuł 20 ust. 1 rozporządzenia UE w sprawie kosmetyków stanowi zatem, że:

„Na etykiecie, podczas udostępniania na rynku i reklamowania produktów kosmetycznych, tekst, nazwy, znaki towarowe, obrazy lub inne znaki nie są używane tak, aby przypisywać tym produktom cechy lub funkcje, których nie posiadają”.

Ponadto Komisja Europejska ma sporządzić w najbliższych latach listę stosowanych oświadczeń o produkcie.

Sankcje

Naruszenie niektórych przepisów rozporządzenia UE o kosmetykach jest uznawane za wykroczenie administracyjne zgodnie z art. 9 ust. 2 niemieckiego rozporządzenia w sprawie produktów kosmetycznych (rozporządzenie w sprawie kosmetyków) i może zostać ukarane grzywną w wysokości do pięćdziesięciu tysięcy euro. W niektórych przypadkach nieprzestrzeganie przepisów rozporządzenia UE o kosmetykach może zostać również zakwalifikowane jako przestępstwo (§ 8 niemieckiego rozporządzenia w sprawie kosmetyków). W szczególnie poważnych przypadkach grozi kara pozbawienia wolności od sześciu miesięcy do pięciu lat. Naruszenie przepisów rozporządzenia UE o kosmetykach może również skutkować sankcjami wynikającymi z prawa konkurencji. Przepisy rozporządzenia UE o kosmetykach, które należy traktować jako tzw. zasady postępowania rynkowego, mogą skutkować kosztownym upomnieniem, zainicjowanym przez konkurencję.