Internetowa sprzedaż alkoholu w Niemczech

10.02.2021

Sprzedawcy internetowi oferujący napoje alkoholowe muszą zapewnić w drodze odpowiednich i efektywnych procedur weryfikacji wieku, że napoje alkoholowe sprzedawane będą wyłącznie osobom, które osiągnęły minimalny wiek wymagany. Wyjaśnimy to oraz pozostałe aspekty, na które należy zwrócić uwagę przy sprzedaży alkoholu online.

Informacja dotycząca cen

W przypadku reklamowania napojów alkoholowych z podaniem cen, jak również w obrocie napojami alkoholowymi, ceny muszą uwzględniać podatek VAT oraz inne składniki cenowe. Co to oznacza?

• Należy podać, że żądane ceny zawierają już podatek VAT i inne składniki cenowe („z VAT”).
• Należy podać, czy i w jakiej wysokości ponoszone są dodatkowe koszty frachtu, dostawy i wysyłki lub inne koszty.

Ceny jednostkowe – jak poprawnie informować o cenie?

Należy tutaj uwzględnić § 2 niemieckiego rozporządzenia o informowaniu o cenach (PAngV). Określa ono następujące zasady:

Oferując towary konsumentom końcowym w ramach działalności handlowej lub gospodarczej lub regularnie w jakikolwiek inny sposób w opakowaniach jednostkowych, otwartych opakowaniach lub jako jednostki sprzedaży bez opakowania zewnętrznego według wagi, objętości, długości lub powierzchni, oprócz ceny łącznej należy podać cenę za jednostkę ilości z uwzględnieniem podatku VAT i innych składników ceny (cena podstawowa) w bezpośrednim sąsiedztwie ceny łącznej zgodnie z ust. 3 zdanie 1, 2, 4 lub 5. Dotyczy to również osoby, która jako dostawca tych towarów reklamuje się wśród konsumentów końcowych, informując o cenach…

Co to oznacza? Cena za jednostkę ilości (tzw. cena podstawowa za litr) musi być podana w bezpośredniej bliskości ceny łącznej.

Podanie ceny podstawowej nie jest wymagane:

• w przypadku napojów alkoholowych o nominalnej objętości poniżej 10 mililitrów;
• w przypadku pakietów/zestawów produktów zawierających różne rodzaje wyrobów, które nie są ze sobą mieszane lub łączone (np. kosz prezentowy).
• jeżeli cena podstawowa jest taka sama, jak cena łączna.

Ochrona małoletnich – wino od 16. roku życia?

W przypadku sprzedaży napojów alkoholowych należy uwzględnić § 9 niemieckiej ustawy o ochronie małoletnich (JuSchG).

Określa ona następujące zasady:

(1) W restauracjach, punktach sprzedaży lub innych miejscach ogólnodostępnych:
1. Dzieciom i małoletnim do lat 16 nie wolno podawać ani zezwalać im na spożywanie takich napojów alkoholowych, jak piwo, wino, napoje winopodobne lub wino musujące lub mieszanki piwa, wina, napojów winopodobnych lub wina musującego z napojami bezalkoholowymi,
2. Dzieciom i małoletnim nie wolno podawać ani zezwalać im na spożywanie innych napojów alkoholowych lub produktów spożywczych zawierających inne napoje alkoholowe w ilościach większych niż nieznaczne.

(2) Jeżeli małoletni jest w towarzystwie osoby dorosłej ust. 1 pkt 1 nie obowiązuje.

(3) W miejscach publicznych napoje alkoholowe nie mogą być oferowane w automatach. Nie dotyczy to sytuacji, gdy automat
1. ustawiony jest w miejscu niedostępnym dla dzieci i małoletnich lub
2. ustawiony jest w pomieszczeniu przeznaczonym do użytku handlowego, a urządzenia techniczne lub stały nadzór zapewniają, że dzieci i małoletni nie mają dostępu do napojów alkoholowych (…).

(4) Słodkie napoje zawierające alkohol w rozumieniu § 1 ust. 2 i 3 niemieckiej ustawy w sprawie podatku od alkopopów mogą być dopuszczone do sprzedaży wyłącznie z informacją „Zakaz sprzedaży osobom poniżej 18 roku życia, § 9 ustawy o ochronie małoletnich”. Taka informacja musi być umieszczona na opakowaniu jednostkowym z zastosowaniem czcionki o tym samym rozmiarze i kolorze co nazwa marki lub nazwa zwyczajowa produktu, a w razie ich braku w takiej samej formie, jak opis handlowy, natomiast w przypadku butelek na etykiecie przedniej”.

Zgodnie z § 9 JuSchG piwo, wino, napoje winopodobne i wino musujące, jak również ich mieszanki nie mogą być wydawane ¹ dzieciom² i małoletnim³ poniżej 16 roku życia. Inne napoje alkoholowe⁴ nie mogą być wydawane osobom poniżej 18 roku życia. Zakazy te obowiązują również sprzedawców internetowych. Kwestia weryfikacji wieku w sprzedaży wysyłkowej i internetowej zgodnie z § 9 JuSchG w obecnym brzmieniu jest od dłuższego czasu przedmiotem sporu. W wyroku Sądu Okręgowego w Bochum z dnia 23.01.2019 roku (sygn. akt I-13 O 1/19) postanowiono, że w przypadku sprzedaży alkoholu również sprzedawcy internetowi są zobowiązani do podjęcia szczególnych środków ostrożności w zakresie weryfikacji i bezpieczeństwa (np. przeprowadzenie procedury weryfikacji wieku zgodnie z zasadami Schufa (niemieckie centrum informacji kredytowej) przed złożeniem zamówienia).

¹ Wino musujące: zazwyczaj o zawartości alkoholu, wytworzonego w wyniku fermentacji, większej niż 1,2% a nie przekraczającej 15% objętościowo; Wino: o zawartości alkoholu, wytworzonego w wyniku fermentacji, większej niż 1,2% do maksymalnie 18% objętościowo.(https://www.blja.bayern.de/imperia/md/content/blvf/bayerlandesjugendamt/mitteilungsblatt/abschied_vom_branntwein.pdf).
² Dzieci = osoby poniżej 14 roku życia.
³ Małoletni = osoby w wieku od 14 do 18 roku życia
⁴ „Pozostałe napoje alkoholowe” obejmują wszystkie napoje alkoholowe, które zostały poddane fermentacji, a następnie destylacji. Należą do nich brandy, wódka zbożowa, rum, whisky, likier, wódki gorzkie itp.https://www.jugendschutz-aktiv.de/informationen-fuer-gewerbetreibende-und-veranstalter/die-vorschriften-im-einzelnen/alkohol.html)

Jak to działa w e-commerce’owej rzeczywistości?

Sprzedawcy internetowi oferujący napoje alkoholowe muszą zapewnić w drodze odpowiednich i efektywnych procedur weryfikacji wieku, że napoje alkoholowe sprzedawane będą wyłącznie osobom, które osiągnęły minimalny wiek wymagany. Do tego celu można zastosować procedurę weryfikacji wieku zintegrowaną z procesem składania zamówienia (np. system weryfikacji online Sofort Ident) oraz poprzez wybór specjalnych metod wysyłki, w przypadku których przeprowadzana jest weryfikacja wieku (np. usługa identyfikacji „Postident” od Deutsche Post, usługa „Wymagany podpis osoby dorosłej” oferowana przez UPS).

Uwaga

Weryfikacja wieku poprzez tzw. „sprawdzenie dowodu tożsamości” (tj. kupujący przesyła sprzedającemu kopię/skan/faks dowodu tożsamości) nie jest wystarczające, ponieważ grozi manipulacją lub nadużyciem. Nawet żądanie odrębnego potwierdzenia pełnoletniości w procesie składania zamówienia (np. poprzez zaznaczenie pola wyboru) nie jest wystarczające, jeżeli sprzedawca nie zweryfikuje oświadczenia złożonego przez klienta.

Obowiązki oznakowania – co na etykiecie, co w opisie produktu?

Napoje alkoholowe to produkty spożywcze. Należy zatem przestrzegać wymogów dotyczących etykietowania zawartych w rozporządzeniu w sprawie informacji o żywności (LMIV). W szczególności w przypadku napojów alkoholowych w widocznym miejscu na opakowaniu lub na załączonej etykiecie oraz w opisie artykułu w ofercie online muszą być umieszczone następujące informacje:

1. nazwa produktu spożywczego
2. informacja o składnikach i substancjach pomocniczych, które wywołują alergie i nietolerancje (np. „Zawiera siarczyny”)
3. ilość niektórych składników lub klas składników, jeśli dotyczy;
4. ilość netto produktu spożywczego;
5. instrukcje dotyczące przechowywania i/lub użytkowania, jeśli dotyczy;
6. nazwisko lub firma i adres podmiotu prowadzącego przedsiębiorstwo spożywcze;
7. kraj lub miejsce pochodzenia (np. gdy istnieje ryzyko wprowadzenia w błąd);
8. instrukcje w formie tekstowej, w przypadku gdy właściwe użycie żywności bez takich instrukcji byłoby trudne;
9. dla napojów o zawartości alkoholu większej niż 1,2% objętościowo wskazanie rzeczywistej objętościowej zawartości alkoholu (do informacji należy dodać symbol „% vol”). Informacja ta może być poprzedzona słowem „alkohol” lub skrótem „alk.” lub „alc.”);

LMIV wymienia następujące wyjątki dla napojów o zawartości alkoholu wyższej niż 1,2% objętościowo:

• lista składników,
• informacja o wartości odżywczej

Ponadto LMIV wspomina się o jeszcze jednym wyjątku: podanie daty minimalnej trwałości nie jest wymagane w przypadku wina, wina likierowego, wina musującego, wina aromatyzowanego i podobnych produktów uzyskanych z owoców innych niż winogrona oraz napojów uzyskanych z winogron lub moszczu winogronowego. Wszystkie inne napoje muszą być opatrzone datą minimalnej trwałości. Podanie tej informacji nie jest jednak wymagane w sprzedaży internetowej. Obowiązkowe informacje należy również umieścić w opisach artykułów online

Alcopopy

Alkopopy muszą być oznakowane następującymi informacjami zgodnie z § 9 ust. 4 JuSchG:

„Zakaz sprzedaży osobom poniżej 18 roku życia, § 9 ustawy o ochronie małoletnich” – taka informacja musi być umieszczona na opakowaniu jednostkowym z zastosowaniem czcionki o tym samym rozmiarze i kolorze co nazwa marki lub nazwa zwyczajowa produktu, a w razie ich braku w takiej samej formie jak opis handlowy, natomiast w przypadku butelek na etykiecie przedniej”.

Zakaz stosowania oświadczeń zdrowotnych w reklamach

Informacje podstawowe

W tym kontekście należy uwzględnić rozporządzenie w sprawie oświadczeń zdrowotnych (rozporządzenie WE nr 1924/2006), które od 2007 r. reguluje dopuszczalność oświadczeń zdrowotnych i żywieniowych dotyczących produktów spożywczych na poziomie europejskim. W reklamach produktów spożywczych mogą być wykorzystywane tylko takie oświadczenia żywieniowe¹ i zdrowotne ², które zostały wprowadzone do specjalnie utworzonego unijnego rejestru, w związku z czym są dozwolone.

¹ „Oświadczenia żywieniowe” to np. sformułowania „nie zawiera cukru”, „o obniżonej zawartości tłuszczu”, „bogate w witaminę C” – te oświadczenia są dozwolone tylko wtedy, gdy są zgodne z wymogami prawnymi rozporządzenia w sprawie oświadczeń zdrowotnych.
² Oświadczenia zdrowotne to np. sformułowania „wzmacnia siły obronne organizmu”, „obniża poziom cholesterolu” lub „wspomaga funkcje stawów” – oświadczenia te są dopuszczalne tylko wtedy, gdy figurują w unijnym rejestrze jako „oświadczenie” i tym samym są dopuszczone do stosowania w odniesieniu do produktów spożywczych lub ich składników.

Zgodnie z art. 4 ust. 3 rozporządzenia w sprawie oświadczeń zdrowotnych, w przypadku sprzedaży napojów alkoholowych obowiązują następujące zasady:
„…Napoje zawierające więcej niż 1,2% alkoholu objętościowo nie mogą być opatrzone informacją o właściwościach zdrowotnych…”.

Ten zakaz stosowania oświadczeń zdrowotnych dotyczy również sprzedaży internetowej. Przy reklamowaniu napojów alkoholowych, takich jak piwo i wino, należy zrezygnować np. z następujących oświadczeń zdrowotnych:

• „…to wino jest lekkostrawne…”
• „…wzmacnia kości…”
• „…kieliszek wina dziennie zmniejsza ryzyko chorób układu krążenia…” itd.

Rejestr dozwolonych oświadczeń zdrowotnych oraz tekst rozporządzenia można znaleźć tutaj.