1.05.2024
Nowe rozporządzenie Unii Europejskiej, znane jako General Product Safety Regulation (GPSR), wejdzie w życie 13 grudnia 2024 roku. Jest to zaktualizowane prawo dotyczące bezpieczeństwa większości produktów konsumpcyjnych niebędących żywnością, które są oferowane na rynku UE i Irlandii Północnej. Rozporządzenie to nie obejmuje Wielkiej Brytanii z wyjątkiem Irlandii Północnej, zgodnie z protokołem dotyczącym Irlandii Północnej.
Kto musi stosować się do GPSR?
GPSR ma zastosowanie do producentów, importerów oraz sprzedawców detalicznych i hurtowych, którzy wprowadzają na rynek europejski produkty konsumpcyjne niebędące żywnością. To rozporządzenie obejmuje również platformy sprzedażowe takie jak Amazon, które odgrywają rolę pośrednika w sprzedaży tych produktów.
Wyjątki z zakresu GPSR
Rozporządzenie GPSR nie dotyczy:
- Produktów medycznych i farmaceutycznych,
- Żywności i napojów,
- Pasz dla zwierząt,
- Żywych roślin i zwierząt,
- Środków ochrony roślin,
- Sprzętu transportowego, w tym pojazdów i samolotów,
- Antyków.
Rola Osoby odpowiedzialnej
Zgodnie z nowymi przepisami, każdy produkt wprowadzany na rynek UE musi być powiązany z Osobą odpowiedzialną za zapewnienie zgodności produktu z przepisami bezpieczeństwa. Osoba odpowiedzialna może osobą prawną lub fizyczną, czyli najczęściej: producentem, importerem, pełnomocnikiem lub dostawcą usług fulfillment, który został formalnie wyznaczony do tej roli. Jeżeli Osoba odpowiedzialna nie znajduje się w UE, sprzedawca musi wyznaczyć przedstawiciela w Unii.
Obowiązki Osoby odpowiedzialnej
Osoba odpowiedzialna jest zobowiązana do:
- Zapewnienia, że produkty są bezpieczne i spełniają normy,
- Zarządzania dokumentacją i deklaracjami zgodności,
- Utrzymywania kontaktów z organami nadzoru rynku.
Wymogi oznakowania produktów
Każdy produkt musi być wyraźnie oznakowany, co umożliwia jego identyfikację oraz śledzenie. Oznakowanie musi zawierać:
- Nazwę i adres Osoby odpowiedzialnej,
- Typ, partię lub numer serii produktu,
- Inne identyfikatory umożliwiające śledzenie produktu.
Dokumentacja i dowody zgodności
Osoba odpowiedzialna powinna posiadać i zarządzać dokumentacją taką jak:
- Deklaracje zgodności UE,
- Dokumentacja techniczna, w tym wyniki testów i certyfikaty,
- Instrukcje obsługi i informacje bezpieczeństwa.
Konsekwencje dla sprzedawców na Amazon
Sprzedawcy na Amazon będą musieli dostarczyć platformie szczegółowe informacje o produktach, w tym dane kontaktowe Osoby odpowiedzialnej, dokumentację produktu oraz zdjęcia produktów zgodnie z wymogami GPSR.
Jak marketplace’y wspierają sprzedawców?
Amazon oferuje informacje i narzędzia umożliwiające sprzedawcom łatwe zarządzanie wymaganymi informacjami i automatyczne przesyłanie dokumentacji, co ułatwia zapewnienie zgodności z nowymi przepisami.
Przygotowanie na nadchodzące zmiany
Sprzedawcy powinni teraz:
- Przeprowadzić audyt asortymentu pod kątem zgodności z GPSR,
- Zaktualizować dane produktowe i dokumentację,
- Weryfikować umowy z dostawcami i Osobami odpowiedzialnymi,
- Przygotować plan zgodności i regularnie szkolić personel.
Dokumentacja i dowody zgodności wymagane przez GPSR
Zgodnie z nowym rozporządzeniem GPSR, każda Osoba odpowiedzialna za produkt musi posiadać i efektywnie zarządzać dokumentacją, która służy jako dowód zgodności produktu z obowiązującymi normami bezpieczeństwa. Poniżej znajduje się szczegółowy opis dokumentów, które należy przygotować i utrzymywać:
- Deklaracja zgodności UE: Jest to formalne oświadczenie wydane przez producenta lub Osobę odpowiedzialną, że produkt spełnia wszystkie obowiązujące wymogi bezpieczeństwa określone w przepisach UE. Deklaracja musi zawierać opis produktu, referencje do stosowanych norm oraz informacje identyfikacyjne Osoby odpowiedzialnej.
- Dokumentacja techniczna: Zestaw dokumentów zawierających szczegółowe informacje na temat projektowania, produkcji oraz sposobów zapewnienia zgodności produktu z obowiązującymi wymogami. W skład dokumentacji technicznej wchodzą:
- Wyniki testów i certyfikaty potwierdzające spełnienie norm,
- Specyfikacje techniczne produktu,
- Instrukcje montażu i obsługi,
- Informacje o zastosowanych materiałach i komponentach.
- Instrukcje obsługi i bezpieczeństwa: Dokumenty te powinny zawierać jasne i zrozumiałe instrukcje dotyczące prawidłowego użytkowania produktu oraz informacje o potencjalnych zagrożeniach związanych z jego użytkowaniem.
- Ewidencja zmian produktu i kontroli jakości: Rejestry tych zmian i procedur kontroli jakości są niezbędne do śledzenia wszelkich modyfikacji produktu oraz zapewnienia ciągłej zgodności z wymaganiami bezpieczeństwa.
Dokumentacja ta musi być dostępna na żądanie organów nadzoru rynku przez okres co najmniej 10 lat po wprowadzeniu produktu na rynek UE.
Wymogi dotyczące oznakowania produktów według GPSR
Oznakowanie produktów zgodnie z wymogami GPSR jest kluczowym elementem zapewniającym ich identyfikowalność i śledzenie, co ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo użytkowników. Oznakowanie musi być wyraźne, trwałe i łatwo dostępne dla konsumenta. Oto główne zasady, które należy stosować przy oznakowaniu produktów:
- Lokalizacja oznakowania: Oznakowanie powinno znajdować się na produkcie lub na jego opakowaniu. Jeśli umieszczenie oznakowań bezpośrednio na produkcie jest niemożliwe z powodu jego rozmiaru, kształtu lub innej właściwości, oznakowania należy umieścić na opakowaniu lub załączonej etykiecie.
- Informacje zawarte na oznakowaniu: Na każdym produkcie lub jego opakowaniu powinny znajdować się:
- Nazwa i adres Osoby odpowiedzialnej (może być producent, importer lub wyznaczony przedstawiciel),
- Typ produktu, partia lub numer serii – te informacje ułatwiają identyfikację produktu i jego śledzenie w łańcuchu dostaw,
- Specjalne ostrzeżenia bezpieczeństwa lub instrukcje użytkowania, jeśli są wymagane ze względu na specyfikę produktu.
- Język oznakowania: Wszelkie oznakowania i instrukcje muszą być wykonane w języku lub językach oficjalnych kraju, w którym produkt jest oferowany na rynku, aby zapewnić, że informacje są zrozumiałe dla lokalnych konsumentów.
Dodatkowe wymogi informacyjne na przykładzie produktów elektronicznych
Produkty elektroniczne, ze względu na swoją specyfikę i potencjalne ryzyko dla użytkowników, podlegają szczególnie rygorystycznym wymogom informacyjnym. Zgodnie z przepisami unijnymi, oprócz standardowych informacji wymaganych przez GPSR, elektronika musi zawierać dodatkowe oznaczenia bezpośrednio na samym produkcie. To zobowiązanie ma na celu zapewnienie konsumentom bezpośredniego dostępu do kluczowych informacji, nawet jeśli produkt zostanie oddzielony od swojego pierwotnego opakowania. Oto niektóre z dodatkowych informacji, które muszą być umieszczone na produktach elektronicznych:
- Oznaczenia bezpieczeństwa: Wiele urządzeń elektronicznych musi być wyposażonych w symbole ostrzegawcze dotyczące np. wysokiego napięcia czy promieniowania elektromagnetycznego. Symbole te informują użytkowników o potencjalnych zagrożeniach związanych z nieprawidłowym użyciem lub eksploatacją urządzenia.
- Informacje o zgodności z normami elektromagnetycznymi: Urządzenia elektroniczne często wymagają umieszczenia informacji potwierdzających ich zgodność z normami dotyczącymi emisji elektromagnetycznych, aby zapewnić, że nie zakłócają działania innych urządzeń.
- Oznaczenia CE: Oznakowanie CE, które jest wymagane na wielu produktach sprzedawanych na terenie UE, wskazuje, że produkt spełnia wszystkie wymogi regulacyjne UE w zakresie bezpieczeństwa, zdrowia i ochrony środowiska. Oznaczenie to musi być widoczne, czytelne i trwale umieszczone na produkcie.
- Kody identyfikacyjne i seryjne: Numery seryjne lub kody modeli, które umożliwiają dokładne zidentyfikowanie urządzenia, są niezbędne nie tylko dla celów serwisowych, ale również w przypadku ewentualnych akcji wycofania produktu z rynku.
Konieczność szczegółowego sprawdzenia każdego produktu
W świetle rozporządzenia GPSR każdy produkt wymaga indywidualnego podejścia i szczegółowej analizy pod kątem spełnienia wymogów regulacyjnych. Sprzedawcy i Osoby odpowiedzialne powinni dokładnie badać każdą kategorię produktów, aby upewnić się, że spełnione są wszystkie specyficzne wymogi. W przypadku produktów elektronicznych, szczególnie ważne jest, aby informacje te były zawsze aktualne i zgodne z najnowszymi normami bezpieczeństwa i regulacjami technicznymi.
Dla sprzedawców online, takich jak ci działający na platformie Amazon, istotne jest również, aby informacje te były jasno i wyraźnie prezentowane w opisach produktów na stronach internetowych. To nie tylko ułatwia klientom podejmowanie świadomych decyzji zakupowych, ale również pomaga uniknąć problemów prawnych wynikających z niezgodności produktów z obowiązującymi przepisami.
Zapewnienie zgodności wszystkich oferowanych produktów z wymogami GPSR i dodatkowymi regulacjami specyficznymi dla danej kategorii produktowej jest kluczowe dla utrzymania reputacji i zaufania klientów, a także dla uniknięcia sankcji ze strony organów nadzorczych.
FAQ – Najczęściej zadawane pytania
Czy GPSR dotyczy tylko nowych produktów wprowadzanych na rynek po 13 grudnia 2024?
Nie, dotyczy wszystkich produktów oferowanych na rynku UE, niezależnie od daty ich wprowadzenia.
Co zrobić, jeśli produkt nie spełnia wymogów GPSR?
Produkty niezgodne z GPSR nie powinny być wprowadzane na rynek. W przypadku stwierdzenia niezgodności, produkt powinien zostać wycofany z obrotu lub zmodyfikowany.
Jakie są konsekwencje prawne nieprzestrzegania GPSR?
Nieprzestrzeganie przepisów może skutkować nałożeniem kar, wycofaniem produktu z rynku oraz negatywnymi skutkami prawnymi i reputacyjnymi. Kluczowym aspektem jest zrozumienie nowych wymogów i odpowiednie przygotowanie do ich spełnienia. Regularne szkolenia, współpraca z doświadczonymi partnerami oraz utrzymanie dokładnej dokumentacji to najlepsze praktyki, które pomogą sprzedawcom uniknąć negatywnych konsekwencji i zyskać przewagę konkurencyjną na rynku.
