23.07.2020 Nikolaj Schlickewitz, Setup.pl
Wielu sprzedawców internetowych nie chce się zgadzać na przyjmowanie zwrotów produktów, które wykazują ślady zużycia spowodowane przez montaż i wypróbowanie produktu przez kupującego. W tym artykule dowiesz się:
- Jakie prawa ma w Niemczech konsument oraz jakie szanse na odszkodowanie ma sprzedawca?
- Przykłady decyzji sądów na korzyść sprzedawców oraz kupujących.
- Co w przypadku, gdy produkt jest wadliwy?
- Różnica pomiędzy wadą fizyczną, a wadą powstałą przez zwykłą eksploatację.
Kupującemu przysługuje prawo do testowania zamówionego produktu.
Zgodnie z orzeczeniem Federalnego Trybunału Sprawiedliwości (BGH), w umowach sprzedaży na odległość konsument musi mieć możliwość sprawdzenia i wypróbowania zakupionego towaru, nawet jeśli następnie skorzysta ze swojego conajmniej 14-dniowego prawa do odstąpienia od umowy, czyli zwrotu towaru.
Wypróbowanie rzeczy jest wg BGH dopuszczalne, bo konsumenci muszą mieć możliwość zapoznania się z właściwościami produktu, tak jak mogą to zrobić w sklepie stacjonarnym, np. wykonać jazdy próbnej rowerem. Kupujący może zatem rozpakować, złożyć i przetestować towar. W przypadku mebli, które często dostarczane są w stanie rozłożonym na części, dopuszczalny jest nawet ich montaż. Obejmuje to również „napompowanie, nadmuchiwanie lub inne napełnianie”, co pokazuje przykład łóżka wodnego, który również został rozpatrywany przez najwyższy niemiecki sąd. W przypadku łóżka wodnego, konsument może je nawet wypełnić wodą i wciąż zwrócić, jeżeli mu się nie spodoba – bez konsekwencji! I niestety tym samym również bez odszkodowania dla sprzedawcy.
Jakie prawa przysługują sprzedawcom?
Zgodnie z § 357 BGB (niem. kodeks cywilny) konsument jest zobowiązany do zapłacenia sprzedawcy odszkodowania za utratę wartości przy zwrocie towaru pod warunkiem, że utrata wartości wynika z obchodzenia się z towarem, które przekraczało zakres wymagany do sprawdzenia jego charakteru, właściwości i funkcjonowania.
Jeżeli jednak pogorszenie stanu rzeczy wynika wyłącznie z badania/testowania towaru nie należy się sprzedawcy żadne odszkodowanie. W przypadku sprawy łóżka wodnego, kupujący rozpakował zamówione łóżko wodne, ustawił je i napełnił wodą jego materac. Korzystającemu z prawa do odstąpienia od umowy klientowi, sprzedawca odmówił całkowitego zwrotu ceny zakupu, powołując się na pogorszenie jakości towaru spowodowane napełnieniem materaca.
Jednak BGH ostatecznie orzekł na korzyść kupującego. Wynika to z faktu, że prawo do odstąpienia od umowy ma na celu zrekompensowanie konsumentowi niekorzystnej sytuacji, którą musi zaakceptować w transakcji sprzedaży na odległość w porównaniu z zakupem w sklepie stacjonarnym. Kupujący online nie może dotknąć i zbadać właściwości produktu tak, jak to ma miejsce w sklepie stacjonarnym. W omawianym przypadku na decyzję sądu nie miał nawet wpływu fakt, że sprzedawca poinformował kupującego o tym, że napełnienie materaca prowadzi do pogorszenia jego stanu i wtedy nie można już sprzedawać go, jako nowego.
W ostateczności kwestia sporna do roztrzygnięcia przez sąd?
BGH orzekł natomiast w innym orzeczeniu, gdzie kupujący zamówił i zamontował w swoim samochodzie katalizator, że taka forma testowania wybiegła poza zakres testowania „jak w sklepie stacjonarnym”. Argumentując, że w sklepie stacjonarnym również nie mógłby w takim stopniu testować katalizator.
Niestety bliżej nie jest zdefiniowane, co konkretnie oznacza „testowanie w stopniu takim, jak w sklepie stacjonarnym”. Tym bardziej, że inaczej np. rower możemy testować w sklepie rowerowym, a inaczej w hipermarkecie. W ostateczności w przypadku sporu z klientem sprawę będzie musiał rozstrzygnąć sąd.
Kiedy więc sprzedawca może otrzymać odszkodowanie za obniżenie wartości zwracanego produktu?
Sprzedawca może żądać od konsumenta odszkodowania za utratę wartości wynikającą z obchodzenia się z towarami, które wykraczało poza zakres sprawdzenia stanu, właściwości i funkcjonowania produktu.
Prawo niemieckie nie reguluje jednak tego, w jakich konkretnych, indywidualnych przypadkach przedsiębiorca może domagać się odszkodowania. Montaż np. szafy jest konieczny do zbadania konkretnych właściwości tego mebla. W związku z tym, zgodnie z orzecznictwem niem. Federalnego Trybunału Sprawiedliwości, sprzedawcy nie przysługuje prawo do odszkodowania za utratę wartości, nawet jeśli po prawidłowym montażu i demontażu szafka wykazuje typowe oznaki użytkowania.
Jeżeli jednak w zwróconym towarze brakuje części, takich jak śruby lub narzędzia, lub poszczególne elementy mebli wykazują np. wyraźne rysy i zadrapania, których można było uniknąć, gdyby zostały należycie starannie zmontowane i zdemontowane, konsument musi zapłacić odszkodowanie za utratę wartości.
Warunkiem możliwości otrzymania przez sprzedawcę w takim przypadku odszkodowania, jest wcześniejsze poinformowanie kupujących o takich konsekwencjach w regulaminie zwrotów. Ciężar dowodu istnienia wady spowodowanej zbadaniem rzeczy w sposób przekraczający zakres wyżej opisany, leży po stronie sprzedawcy.
