19.03.2021 | Kliknij tutaj aby posłuchać ten artykuł w formie podcast’u.
W handlu internetowym wręcz nie można się bez niego obejść: opakowanie. Jego zadaniem jest ochrona towarów przemierzających często bardzo duże odległości oraz zagwarantowanie, że produkt zostanie dostarczony do klienta w stanie kompletnym i nienaruszonym. Opakowania są często wystawione na niesprzyjające warunki środowiska, długie transporty, a czasem nawet nie jeden przypadkowy „lot”. To właśnie dlatego sprzedawcy powinni zawsze pamiętać o tym, jak duże znaczenie ma opakowanie. Jeśli towar dotrze do klienta zniszczony, przemoknięty, albo tylko w stanie połowicznym, z pewnością nie zamówi on ponownie w tym samym sklepie.
W zadowoleniu klienta coraz większą rolę odgrywa w ostatnich latach koncepcja zrównoważonego rozwoju. Jak więc, będąc sprzedawcą znaleźć idealne opakowanie dla swojego sklepu?
Najważniejsze cechy właściwego opakowania
„Idealne opakowanie jest wystarczająco stabilne, łatwe w złożeniu, opakowuje produkt, jak garnitur szyty na miarę, jest łatwe do otwarcia przez klienta, prezentuje produkt w sposób optymalny i jest wykonane z trwałych materiałów”, tak cechy charakterystyczne nienagannego opakowania wysyłkowego opisuje Michael Bodemer – ekspert w dziedzinie opakowań. Zapewnienie wszystkich tych cech nie jest oczywiście łatwe, zwłaszcza z uwagi na fakt, że wielu sprzedawców internetowych wciąż nie przywiązuje wagi do kwestii opakowań. Po pierwsze sprzedawcy muszą odpowiedzieć sobie na pytanie, jakiego opakowania wymaga sprzedawany produkt. „Na przykład, jak delikatne są to produkty, dla jakich przedziałów wagowych należy zaprojektować opakowanie, jakie wyzwania stawiają trasy transportu i jakie są oczekiwania klientów”, wyjaśnia Michael Bodemer.
Ogólnie rzecz biorąc, kwestie opakowań i oczekiwań klientów powinny zawsze iść ze sobą w parze, co oznacza, że sprzedawcy powinni myśleć perspektywicznie i zastanowić się: kim właściwie jest mój klient, jakie wymagania mam spełniać oraz jakimi środkami mogę jeszcze bardziej przekonać do siebie moich klientów? Jeśli chodzi o opinie konsumentów, to w ostatnich latach znaczny wzrost odnotował w szczególności temat zrównoważonego rozwoju. Podczas gdy jakiś czas temu klienci przywiązywali dużą wagę do jak najszybszej dostawy, obecnie wielu konsumentów chętnie zaakceptuje dodatkowy dzień oczekiwania na przesyłkę, jeśli będzie to miało pozytywny wpływ na środowisko. Dlatego też sprzedawcy powinni zwracać uwagę również na zrównoważony sposób opakowania produktów.
Obejmuje to nie tylko wybór materiału opakowaniowego, ale także efektywne wykorzystanie materiału i oczywiście wielkość opakowania. „Tak zwany nieprawidłowy współczynnik wykorzystania objętości, czyli zbyt dużo powietrza w opakowaniu, podwójnie negatywnie wpływa na zrównoważony rozwój. To z jednej strony marnotrawienie materiału na zbyt duże opakowanie, a z drugiej niepotrzebne zużycie dodatkowego materiału do wypełnienia powietrza”, wyjaśnia Michael Bodemer.
O tym, jak bardzo klientów drażnią nieproporcjonalnie duże kartony z maleńką zawartością i ogromną ilością materiału opakowaniowego, świadczą niezliczone liczby zdjęć i komentarzy w mediach społecznościowych. Klienci, którzy mieli tego typu negatywne doświadczenia i nie są zadowoleni z mało świadomego, ekologicznego podejścia sprzedawcy, raczej nie zamówią już niczego w takich sklepach.
Jeden rozmiar dla wszystkich czy modele indywidualne?
Tutaj pojawia się jednak kolejna przeszkoda: odpowiednia wielkość opakowania. Szczególnie mali sprzedawcy posiadający w swoim asortymencie różne produkty szybko osiągają logistyczne limity, jeśli chodzi o wielkość opakowań. Stosowanie jednego rozmiaru dla wszystkich produktów może na pierwszy rzut oka wydawać się znacznie prostszym rozwiązaniem, ale oznacza to, że do małych produktów trzeba użyć znacznie więcej materiału opakowaniowego.
Z drugiej strony mały sprzedawca nie może mieć przecież na stanie magazynu 25 różnych rozmiarów kartonów. Obie skrajności mają swoje wady i zalety:
- Jedno opakowanie dla wszystkich produktów: najmniejsza różnorodność opakowań, ale największe zużycie materiałów i najwięcej powietrza w opakowaniu
- Opakowanie indywidualnie dostosowane do produktu: najniższe zużycie materiału i najmniej powietrza w opakowaniu, ale największa różnorodność opakowań
Według eksperta ds. opakowań również więksi wysyłający działają zbyt jednostronnie, koncentrując się na rzekomo wydajnych procesach pakowania, co prowadzi do wysoce znormalizowanego asortymentu opakowań przy zbyt małym zróżnicowaniu ich rozmiarów. Ale jak sprzedawca ma sprawić, aby te odpowiednie rozmiary opakowań były zawsze pod ręką? „W celu określenia idealnych rozmiarów opakowań konieczna jest systematyczna analiza produktów, która pozwoli na odpowiednie pogrupowanie asortymentu. Grupy przedmiotów zostają uporządkowane np.: według rozmiarów, wrażliwości, wagi itp. Ponadto, zamówienia poszczególnych grup klientów są analizowane na podstawie przeszłych zamówień i z uwzględnieniem przyszłych trendów”, wyjaśnia Michael Bodemer. Na podstawie tych danych można następnie określić wielkości opakowań.
Dodatkowo sprzedawcy powinni dokonywać też regularnego przeglądu istniejącego asortymentu i swoich procesów, aby móc szybko reagować na zmiany w zwyczajach zakupowych klientów.
Opakowania wielokrotnego użytku jako panaceum na wszystko?
Pomimo ambicji i starań wielu większych i mniejszych sprzedawców, aby być bardziej świadomym zagrożeń dla środowiska, w ostatnich latach nastąpił gwałtowny wzrost liczby zużytych opakowań, w czym dużą rolę odegrała również sprzedaż internetowa. W latach od 1996 do 2017 roku zużycie jednorazowych opakowań wysyłkowych wzrosło o 607% Tylko w 2018 roku zużycie opakowań w Niemczech wyniosło 18,9 mln ton, co stanowi nowy rekord. W przeliczeniu na jednego mieszkańca daje to 227,5 kg zużytych opakowań rocznie wytwarzanych przez każdego Niemca. Jest to jeden z powodów, dla których partia Zielonych już w ubiegłym roku zaangażowała się w działania na rzecz zwiększenia wykorzystania opakowań wysyłkowych wielokrotnego użytku w sprzedaży internetowej.
Istnieje kilka projektów pilotażowych dotyczących wykorzystywania opakowań wielokrotnego użytku w tym zakresie. Przykład: już od początku maja 2019 roku marka modowa Zalando stawia na opakowanie wielokrotnego użytku. Poddano je różnym testom, przede wszystkim w celu sprawdzenia na ile spotkają się z akceptacją klientów oraz w jakim stopniu są oni skłonni odsyłać torby wysyłkowe do sprzedawcy. Podobny projekt został uruchomiony w sierpniu 2020 roku przez trzy firmy: Otto, Tchibo i Avocadostore. We współpracy z firmą RePack dostarczane od fińskiego dostawcy opakowania z tworzywa sztucznego pochodzącego z recyklingu przez kilka tygodni były wysyłane do wybranych klientów. Po pierwszej fazie testów wszystkie trzy firmy mogły pochwalić się bardzo pozytywnymi doświadczeniami. Łącznie 15 tys. produktów zostało wysłanych w torbach wielokrotnego użytku, a aż 75% klientów dobrowolnie zwróciło opakowania. Tak wysoki odsetek zwrotów był pozytywnym zaskoczeniem dla Otto i Tchibo, zwłaszcza dlatego, że klienci nie mogli wcześniej wybrać, czy wolą opakowanie wielokrotnego użytku, czy też nie.
Czy torby wysyłkowe wielokrotnego użytku mogą zapoczątkować rewolucję zrównoważonej sprzedaży internetowej? Niestety to jeszcze nie ten moment. „Aby opakowania wielokrotnego użytku rzeczywiście okazały się znacznie lepsze od opakowań jednorazowych pod względem aspektów środowiskowych, potrzebne byłyby wskaźniki zwrotu na poziomie 80 do 90%” – podkreśla Till Zimmermann z Instytutu Ekologii i Polityki. Ponadto, aby mieć faktyczny wpływ na ochronę środowiska, takie opakowania musiałyby być używane od trzech do siedmiu razy, w zależności od drogi transportu. Co więcej, koszty opakowań wielokrotnego użytku są obecnie zbyt wysokie, by mogły być brane pod uwagę przez małych sprzedawców. Wahania te są również widoczne w dużych firmach sprzedaży wysyłkowej, takich jak: Zalando czy Otto. Na razie oba koncerny nie wprowadzą do powszechnego użycia toreb wielokrotnego użytku, co nie oznacza jednak, że zupełnie zrezygnują z tego rodzaju wysyłki.
Podsumowując, można stwierdzić, że z pewnością nie ma (jeszcze) tego jednego idealnego opakowania, które łączyłoby w sobie wszystkie ważne cechy przyjaznej dla klienta i świadomej ekologicznie wysyłki. Jednak fakt, że wiele firm testuje już różne warianty pokazuje, że sprzedaż online obrała w tej kwestii dobry kierunek.
